THOMAS JEFFERSON BAĞIMSIZLIK BİLDİRGESİ- HEDLA DİRİ

          THOMAS JEFFERSON BAĞIMSIZLIK BİLDİRGESİ

                                                                                              HEDLA DİRİ*

         ÖZET

         Bağımsızlık Bildirgesi dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm giriş bildirgenin amacını açıklar. Burujuvazinin üst düzeyde bir bakışı ikinci bölüm. Doğal haklar doktrini ve halkın egemenliğini en radikal düşünce olduğu dayanılmaz koşullarda sömürge hakları kuvvet Chendu li meşruiyet ve adalet silah almak zorunda olduğunu belirten İngiliz Kuzey Amerika kolonileri ezilen hakların yollar sayar numaralandırır bu üçüncü bölümdür. Son bölümde Amerika Birleşik Devletleri ciddiyetle bağımsızlığını ilan etti.

            Yinede bu bildirgede konu edinen bağımsızlık, özgürlük, eşitlik ve demokrasi gibi değerler vazgeçilmez olma niteliklerini sürdürüyorlar. Mesele bu kavramların içini daha sahici bir biçimde doldurabilmek ve anlamak hayata dökebilmenin yollarını aramak olsa gerek.

            Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’ni yazan komite ve kabul eden delegeler sadece bir ülkenin bağımsızlığını ilan etmemiş aynı zamanda bütün insanların özgür ve eşit olduğunu insanların doğuştan gelen ve kaybetme ihtimali olmayan hükümetler ve ya devletler tarafından bağışlanmamış ve omların keyfine tabi olmayan haklara sahip olduğunu ilan etmiştir.

            Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi tüm Avrupa’da ama özellikle Fransız aydınları üzerinde bir etki yapmıştır. Fransızlar bu belgeyle kendi aydınlarının söylediklerini tekrar hatırlamışlardır. Ve bu belge kafalarındaki düşünceleri geçişe geçirmiştir. Fransızlar bir avuç Amerikalının küçük salonlarda özgürlük ve bağımsızlık üzerine konuşmalar yapıp kararlar almalarına, ve bu uğurda savaşmalarına imrenerek ve hayranlıkla bakmışlardır. Amerikan halkına yardım için giden Fransızlar, buradaki tecrübeleriyle birlikte Fransa’ya geri dönmüşlerdi .Fransız ihtilali’nde önemli görevler almışlardır. Bu bağlamda Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi Magna Carta gibi yerel kalmamıştır, insan haklarının  dünyada yayılması için ilk adım sayılabilir.

*Muş Alparslan Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Lisans Öğrencisi

        

          Jefferson Amerikan Bağımsızlık savaşının başlamasının hemen ardından haziran 1775 ‘de 13 koloninin katılımıyla toplanan ikinci kongrede delege olarak yer almıştır. Kongre Haziran 1776 yılında bir bağımsızlık bildirgesinin kaleme alınması fikrini taşıdığı sırada Jefferson bu bildirgenin hazırlanması için görevlendirilen beş kişilik komiteye seçilmiştir. Komite muhtemelen Jefferson’ın yazar olarak sahip olduğu repütasyon ve ün dolayısıyla bildirgenin ilk taslak halini hazırlama görevinin Jefferson’a vermiştir. Bağımsızlık Bildirgesi’nde Jefferson şunları söylemiştir: ‘Biz şu gerçeklerin açık olduğu görüşteyiz. Bütün insanlar eşit yaratılmıştır, onları yaratan kendilerine vazgeçilmez bazı haklar vermiştir. Bu haklar arasında yaşama özgürlük ve refahını arama hakları da yer alır. Bu hakları korumak için insanlar arasında meşru, iktidar, hak ve yetkilerini yöneticilerin rızasından alan hükümetler kurmuştur der. Hangi bir hükümet şekli bir amaçları tahrip eder bir nitelik kazanırsa onu değiştirmek veya kaldırmak ve temelleri kendi güvenlik ve refahlarını sağlamayan en uygun görünecek ilkeler üzerine dayanan güç ve yetkiyi aynı amaçla örgütleyen yeni bir hükümet kurmak o halkın hakkıdır.

             Jefferson Bağımsız Bildirgesiyle Amerika da kadın erkek eşitliği, siyah beyaz ayrımcılığı da ortadan kaldırmak istemiş ancak başarılı olamamıştır. Jefferson bunun üzerine şu sözü söylemiştir: ‘bir toplumun yaşayışında bir ideali tamamen gerçekleştirememiş olması, bu ideali değerden düşürmez’ demiştir. Jefferson Bağımsızlık Bildirgesi’nde ‘insanlar doğarlar. Tanrı hepsine hayat, özgürlük ve mutluluk gibi bazı devredilemez haklar vermiştir’ der. Thomas Jefferson: İnsanlığı ilgilendiren olayların akışı içinde bir ulus kendini başka ulusa bağlayan siyasal bağları koparmak ve doğa yasalarının ve Tanrının ona dünya devletleri arasında bağışladığı bağımsız ve eşit yer almak gereğini duyduğu zaman insanlığın yargısına duyduğu o yerinde o saygı o ulusun bu ayrılmaya zorlayan nedenleri açıklamakla yükümlü kılar demiştir.

           

                                           KAYNAKÇA

JEFFERSON Thomas, Bağımsızlık Bildirgesi, Doruk Yayımcılık, Çev.Gülden KURT, İstanbul, Mayıs 2012